نقد و بررسی اشعار پادشاهان شاعر عهد قاجار

بحث و تحقیق در موردشعرا و آثار و اشعار و شالوده های فکری و نظام ایدئولوژیکی ایشان و همچنین به چالش کشیدن و نقد آثار ایشان همواره از جمله مهمترین رویکردهای ادبی و تحقیقی است که این حقیر در این پایان نامه موضوع مورد بحث را به عنوان " نقد و بررسی اشعار پادشاهان شاعر عهد قاجار" مورد بررسی قرار دادم. موضوعات مورد بحث به شرح زیر است: پس از فصل اول که به کلیات پرداخته شده است. در فصل دوم در مورد عصر قاجار و شرایط مساعد موجود جهت رشد و ارتقای ادبیات و شاعری بحث گردیده است. سپس در فصل سوم اولین رکن اصلی رشد و پیشرفت ادبیات دربار یعنی فتحعلی شاه متخلص به خاقان و در فصل چهارم نیز ناصرالدین شاه متخلص به ناصر به عنوان دومین پادشاه شاعر این عصر آثار و خصوصات شعری و نقاط ضعف و قوت شعر ایشان مورد بحث قرارگرفته است. در مجموع چنین نتیجه گیری شد که: فتحعلی شاه به عنوان اصلی ترین حامی شعر و شاعری در عصر خویش به حساب می آید و آثار گرانبها و در خور توجهی از خود به یادگار گذاشته است لیکن کاستیهایی چند از حیث فنون شعری از جمله در بحث اوزان شعری و بحور عروضی رتبه و جایگاه ادبی وی را تا حدی تحت شعاع قرار داده و از ارزشهای وی به عنوان شاعری سرشناس، کاسته است. در خصوص ناصرالدین شاه نیز که از استعداد زایدالوصفی در هنر شاهری و نیز نویسندگی برخوردار بوده است و مراثی، غزلیات و رباعیات شیرین ساده ای با کمترین نشانه های تکلف گرایی از خود به یادگار گذاشته است، باید چنین گفت که در اشعار وی نیز ایراداتی شبیه همان ایرادات شهر فتحعلی شاه به چشم می خورد که وجود بعضی اشعار ابتکاری و طنزآمیز وی که بوی ابتکار و نوآوری به مشام خوانده می رساند، تا حدی زیادی ضعفهای فنی وی را پوشش داده است. شعر ناصر روانتر و دلپذیرتر، در عوض اشعار خاقان، استادانه تر و پخته تر و از حیث بهره مندی از صنابع شعری از درجه ای والاتر برخوردار است.